مصادیق کاربری غیرمجاز زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها
* برداشت یا افزایش شن و ماسه
* ایجاد بنا (ساختمان) و تأسیسات
* خاکبرداری و خاک‌ریزی
* گودبرداری
* احداث و ساخت کوره‌های آجر و گچ‌پزی
* پی کنی
* دیوارکشی اراضی و زمین‌ها
* دپوی (انبار کردن) زباله، نخاله و مصالح ساختمانی، شن و ماسه و ضایعات و پسمان‌های فلزی
* ایجاد سکونتگاه‌های موقت
* استقرار (جایگیری) کانکس و آلاچیق
* احداث و ساخت جاده و راه
* دفن زباله‌های صنعتی
* رهاکردن پساب‌های (فاضلاب) واحدهای صنعتی، فاضلاب‌های شهری، ضایعات و پسمان کارخانجات
* لوله‌گذاری
* عبور شبکه‌های برق
* انتقال و تغییر حقابه (حق آب) زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها به سایر اراضی و زمین‌ها و فعالیت‌های غیرکشاورزی
* سوزاندن، قطع و ریشه‌کنی و خشگ کردن باغات به هر طریق و شیوه
* مخلوط‌ریزی و شن‌ریزی
* احداث و ساخت راه‌آهن و فرودگاه
* ساخت پارک و فضای سبز
* پیست‌های ورزشی
* استخرهای ذخیره آب غیرکشاورزی
* ساخت پارکینگ مسقف و غیرمسقف (بدون سقف)
* محوطه‌سازی، شامل سنگ‌فرش و آسفالت‌کاری، جدول‌گذاری، سنگ‌ریزی و موارد مشابه
* صنایع تبدیلی و تکمیلی و غذایی و طرح‌های موضوع تبصره4 فوق‌الذکر
* صنایع دستی
* طرح‌های خدمات عمومی
* طرح‌های تملک (مالکیت) دارایی‌های سرمایه‌ای مصوب مجلس شورای اسلامی (ملی-استانی)
تغییر کاربری‌های مجاز
* احداث و ساخت گلخانه‌ها، دامداری‌ها، مرغداری‌ها، پرورش ماهی و سایر تولیدات کشاورزی و کارگاه‌های صنایع تکمیلی و غذایی در روستاها، بهینه کردن تولیدات بخش کشاورزی بوده و تغییر کاربری محسوب نمی‌شود.
موارد زیر با رعایت ضوابط و قوانین زیست محیطی و با موافقت سازمان‌های جهادکشاورزی استان‌ها بدون مانع است. همچنین تغییر کاربری اراضی زراعی (زمین‌های کشاورزی) و باغات برای سکونت شخصی صاحبان زمین تا ۵۰۰ مترمربع فقط برای یک بار مجاز است.
خانه کارگری و نگهبانی
در قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ‌ها، تعیین مصادیق آن یکی از مواردی که مشمول تغییر کاربری نبود احداث و ساخت خانه کارگری و نگهبانی بود ولی چون مشاهده شده که در بسیاری نقاط کشور افراد و یا نهادهایی اقدام به قطعه‌بندی زمین‌های کشاورزی نموده و سپس مالکین آن با استفاده از این امر اقدام به احداث ساختمان‌های ویلایی غیرمتعارف تحت نام نگهبانی و گارگری نموده و موجب تخریب و تغییر کاربری وسیع زمین‌های کشاورزی و باغی شده‌اند، لذا:
نمایندگان وزارتخانه‌های جهادکشاورزی، مسکن، صنایع و سازمان‌های محیط‌زیست و گردشگری در جلسه ۳۰/۱۱/۸۹ خود عنوان «ساختمان نگهبانی و کارگری» را از شمول (محدوده) معافیت تغییر کاربری حذف نمودند و مالکین این گونه زمین‌ها از این تاریخ نمی‌توانند اقدام به ساخت بنا تحت عنوان نگهبانی و کارگری در ملک خود بنمایند.
http://kiandad.com/%d9%88%da%a9%db%8c%d9%84-%d9%85%d9%84%da%a9%db%8c/