کلاهبرداری پانزی
طرح پانزی چیست؟
طرح پانزی یک روش کلاهبردارانه در سرمایه‌گذاری است که در آن سودهای نامتعارف و تضمینی و همچنین با ریسک و خطرپذیری بسیار کم، به سرمایه‌گذاران وعده داده می‌شود. البته برخی از این طرح‌ها می‌تواند پانزی نباشد اما تا به حال هر طرحی که وعده‌ی سودهای قطعی و تضمینی و نامتعارف داده، پانزی بوده است.
طرح‌های پانزی، شبیه طرح‌های هرمی هستند. فعالیت این طرح‌ها طوری است که سود سرمایه‌گذاری افراد قدیمی‌تر را با دریافت پول از سرمایه‌گذاران جدیدتر تضمین و پرداخت می‌کند.
سود قطعی ماهانه ۲۵ درصد، سرمایه‌گذاری تضمینی با نرخ سود ثابت ماهانه ۴۰ درصد، دوستان خود را به این سرمایه‌گذاری دعوت کنید و به ازای هر نفر سودتان از ۲۰ درصد به ۲۵ درصد ماهانه افزایش می‌یابد.
این جملات همگی نشان دهنده این امر است که سرمایه‌گذاری مورد نظر به احتمال زیاد یک طرح پانزی است.
این جملات افراد را وسوسه می‌کنند، زیرا سود آنها نسبت به سودهای متعارف بسیار بیشتر است و کلماتی مانند قطعی، تضمینی و... برای سرمایه‌گذار قوت قلب است.
طرح پانزی چگونه عمل می‌کند؟
طرح پانزی به این صورت عمل می‌کند، که سود سرمایه‌گذاران را از پول دیگر سرمایه‌گذاران تأمین می‌نماید، یعنی با پول سرمایه‌گذار جدید، سود سرمایه‌گذارهای قدیمی را می‌دهند، که این شباهت‌هایی با طرح‌های هرمی دارد که از سرمایه اولیه زیر شاخه‌های جدید، سود سرشاخه‌ها و افراد قدیمی را می‌دهند. بنابراین سود ارائه شده به سرمایه‌گذاران از یک فعالیت اقتصادی و یک سرمایه‌گذاری واقعی به دست نمی‌آید.
و این طرح تا زمانی می‌تواند به فعالیت خود ادامه دهد که دائماً سرمایه‌های جدید وارد شود، اما زمانی که سرمایه‌گذاری‌ها متوقف شود این طرح نابود می‌شود و طراح (کلاهبردار) با پول‌های به جیب‌زده فرار می‌کند.
تاریخچه طرح پانزی
نام این طرح از شخصی به نام ریچارد پانزی گرفته شده است. او در سال ۱۹۲۰ برای اولین بار از این روش استفاده کرد. البته این طرح توسط پانزی ابداع نشده است.
ریچارد پانزی بدون هیچ سرمایه‌ای و تنها با قرض گرفتن از یک صراف معتبر طرح خود را شروع کرد و طولی نکشید که به یکی از ثروتمندترین افراد آمریکا تبدیل شد به طوری که سراسر آمریکا او را می‌شناختند.